Alweer een recensie. Nu niet van een boek, maar van een ‘grachtengordelexpositie’, die haar opening beleefde op de dag waarop minderjarigen meer calorieën bij elkaar verzamelen dan dagelijks verbruikt in een McDonalds-vestiging. Mijn drang tot het schrijven van recensies is slechts gedeeltelijk toevallig; ik begrijp namelijk dat je geld kunt verdienen met het schrijven van recensies over boeken die niet zijn geschreven, films die niet zijn opgenomen en evenementen die niet plaatsvonden. Vindt het boek, film of evenement wel doorgang, maar heb je geen zin? Dan laat je het aan je voorbijgaan, maar recenseer je toch. Een nimmer gevuld gat in de markt, zeker voor iemand met een gat in zijn hand. Al is het mijne goddank al even gedicht.
Op 11 november doet de jeugd van verscheidene Nederlandse steden en dorpen gedurende de avonduren de deuren aan. Uitgerust met een fleurige lampion, in sommige gevallen een product van eigen arbeid, zingen zij liederen voor snoep. In andere gevallen zijn de kinderen minder creatief en lopen ze met een fabrikaat of zaklamp. Geen betere dag om lekker te keuvelen dan de dag van Sint Maarten. Het plaats delict? De opening van een expositie van een vriend van me, in Galerie Smith & Vissers. Nu gebiedt de eerlijkheid me te zeggen, en wie me beter kent of dit blog al even volgt kon het raden, dat ik enigszins huiverig ben voor de opening van exposities. Veelal vanwege de pretentieuze stemming, overbodige opsmuk, en onsmakelijke ’traktaties’.
Prosecco. Daaraan denk ik als ik aan openingen van exposities denk. Daaraan denk ik als ik aan boekpresentaties denk. Mijn eerste (bewuste) kennismaking met Prosecco moet ergens in 2007 zijn geweest. Bij de presentatie van Korte Verhalen voor de Nabije Toekomst, waarin ik debuteerde met een kort verhaal. De alcohol had ik inmiddels achter me gelaten, maar al was dat niet zo: de licht-elitaire zweem van prosecco en ik zijn niet voor elkaar gemaakt. Prosecco werd zo symbool voor alles, maar vooral voedsel, dat me met huivering belast. Er is sindsdien veel veranderd: mijn kennissenkring kent inmiddels door mij zeer gewaardeerde proseccodrinkers. Toch blijft de gezonde huiver. Ook ditmaal, bevooroordeeld door de locatie.
Onnodig, zo bleek. De versnaperingen lieten zich prima door mij kapot kauwen. De augurken kookten dan wel in hun sop gaar; broodjes kaas vonden hun weg naar mijn maag. Het was geen gewoon brood, maar pittig Vlaams brood, zo liet ik me door een aanwezige vertellen. Prima, dacht ik, terwijl ik nog een stukje brood dubbel vouwde om ’t niet veel later te verorberen. Ik was hier voor Wouter. Hij exposeert op dit moment in de galerie. De eigenaresse sprak ‘galerie’ anders uit dan ik, maar het mocht de pret niet drukken. Pret hadden we zeker. De galeriehoudster leek voorbereid op de komst van kinderen die 11 november aangrijpen als uitgelezen kans om al vroeg diabetes te kweken: met spekjes in een grote schaal lag dat er wel dik bovenop.
Wouter had ik vier jaar niet gezien. Misschien zelfs vijf. Hij exposeert in de galerie met olieverfschilderijen. Zoals gezegd vermijd ik dit soort openingen liever. Ik ben niet de enige: ik heb me ooit laten vertellen dat een gerenommeerde kunstenaar het feestgedruis vermijdt, om vervolgens een dag later de expositie te bezoeken. Vaak laat hij een boodschap achter waarin hij een of meer van de gasten van de dag ervoor belachelijk maakt. Wie het is blijft geheim. Verraad zou van eenzelfde sneuheid zijn, als nu de naam noemen van de uitgever die me ooit zou hebben gemaild met de vraag of ik ghostwriter wil worden voor een aantal bekende namen uit de literaire wereld. Als dat al gebeurd zou zijn. Wat natuurlijk niet het geval is. Wat een gedachte.
Hoe dan ook, Wouters expositie. Zijn eerste. Ik vind zijn schilderijen mooi en persoonlijk. Veel verder kom ik bij schilderkunst doorgaans niet echt. De galeriehoudster kon haar gevoel bij de schilderijen in behoorlijk meer woorden uitdrukken. Dat is aan mij nooit echt besteed. Ik kan naar een schilderij kijken, het mooi vinden, er soms zelfs meer bij voelen, maar dat zijn gevoelens die zich niet in woorden laten uitdrukken. Zelf krijg ik er doorgaans ook een beetje jeuk van, die kunstbeschouwingen. Zweverige taal over belevingen die ik zie noch ervaar. Onnavolgbaar. Voor mij is er enkel het mooie schilderij. Elk woord dat je eraan vuil maakt, is een kras in ’t doek. Kijken en beleven. Ervaren. Niet spreken. Houd je smoel nou gewoon ‘es en eet nog wat.
Er waren veel mensen die ik lang niet had gezien, van wie ik enkelen nog uit Harlingen kende. De bron van een proseccoloze habitus. Waar ik op dins- en donderdagen patat haalde bij de mobiele hapkar van Bauke, die de scholieren ook vandaag de dag nog komt vetmesten, wat hem medeverantwoordelijk maakt voor een verdubbeling van het vuilniszakkenverbruik van RSG Simon Vestdijk. Zwervers om je boterhammen aan te voeren kent Harlingen namelijk niet. Dat ik, anders dan de rest, ook mijn boterhammen opat was aan me af te zien: ik verdiende een hoop kwalificaties, maar ‘goddelijk lichaam’, ‘adonis’ of zelfs ‘slank’ waren daar toen evenmin bij. Je zult wel begrijpen dat de nostalgie me te veel werd toen ik op de wc een snackkar aantrof.
Het leven draait om voeding. Dat weten de kinderen met hun lampionnen. Dat weet ik. Dat weet Wouter, die een stel mooie oliefverfschilderijen te koop aanbiedt. De gasten die zich tegoed deden aan broodjes augurk en sneetjes met kaas, die weten het. Het weinig frisse volk dat niet uitgenodigd was, maar als een roedel roofdieren op het felle licht afsloop en de tafel leegsnaaide omdat het gratis was, weet het dondersgoed. De recensent die ongeschreven boeken recenseert, of van geschreven boeken geen woord leest, weet dat het leven om voeding draait. Zelfs de grachtengordel weet het. Galeriehouders met mooie, doch totaal overbodige woorden over mooie schilderijen, zij weten het. En als je af en toe goed naar jezelf luistert weet ook jij het.
P.S.: Is je buikje rond en houd je inderdaad van olieverfschilderijen, ga dan alsjeblieft eens op de Noorderdwarsstraat 7 kijken. Galerie Smith & Vissers is geopend van woens- tot en met zaterdag, tussen 13.00 en 18.00. Wouter Roozen heeft in een jaar tijd een indrukwekkende selectie beelden op doek weten te zetten. De moeite meer dan waard! Ga je inderdaad kijken? Laat hieronder weten wat je ervan vindt!
